Kiedy Karol Nawrocki zacznie rządzić? Musi czekać na decyzję Sądu Najwyższego

PKW ogłasza wyniki wyborów prezydenckich – co to oznacza?

W poniedziałek, 2 czerwca, Państwowa Komisja Wyborcza podała do publicznej wiadomości oficjalne wyniki wyborów prezydenckich. Zgodnie z informacjami PKW, zwycięzcą został Karol Nawrocki. Wyniki zostaną opublikowane w formie obwieszczenia w Dzienniku Ustaw. Od tego momentu zaczynają biec formalne terminy związane z wyborami.

Kluczowe terminy po ogłoszeniu wyników wyborów

Po ogłoszeniu wyników wyborów przez PKW, rozpoczyna się seria ważnych terminów, które regulują dalszy proces wyborczy. Oto najważniejsze z nich:

• Przesłanie sprawozdania PKW: Nie później niż 14 dni po ogłoszeniu wyników PKW musi przesłać sprawozdanie z przebiegu wyborów marszałkowi Sejmu i Sądowi Najwyższemu.
• Składanie protestów wyborczych: Od momentu ogłoszenia wyników wyborów, wyborcy mają 14 dni na składanie protestów wyborczych. Protesty można składać na piśmie bezpośrednio w Sądzie Najwyższym lub za pośrednictwem polskiej placówki pocztowej. Wyborcy przebywający za granicą mogą złożyć protest za pośrednictwem konsula, a ci na statkach morskich – za pośrednictwem kapitana.

Kto może złożyć protest wyborczy i jakie są powody?

Prawo do wniesienia protestu wyborczego przysługuje wyborcy, pełnomocnikowi wyborczemu oraz przewodniczącemu właściwej komisji wyborczej. Protest powinien zawierać konkretne zarzuty oraz dowody, na których się opierają.

Kodeks wyborczy przewiduje dwa główne powody wniesienia protestu:

• Przestępstwa przeciwko wyborom: Dopuszczenie się przestępstwa, które miało wpływ na przebieg głosowania, ustalenie wyników lub samych wyborów. Przestępstwa te obejmują m.in. fałszowanie dokumentów, przemoc, groźby, kupowanie głosów oraz naruszenie tajności głosowania.
• Naruszenie przepisów kodeksu: Naruszenie przepisów dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, które miało wpływ na wynik wyborów.

Kto rozpatruje protesty wyborcze?

Zgodnie z przepisami wprowadzonymi w 2018 roku, protesty wyborcze rozpatruje Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy może odrzucić protest, jeśli nie spełnia on wymogów formalnych lub nie zawiera uzasadnionych zarzutów. Jeśli jednak protest spełnia wszystkie wymogi, Sąd Najwyższy rozpoznaje go merytorycznie i wydaje postanowienie, w którym stwierdza, czy protest jest zasadny, czy nie. W przypadku uznania protestu za zasadny, sąd wskazuje, czy stwierdzone nieprawidłowości miały wpływ na wynik wyborów.

Co dalej po rozpatrzeniu protestów?

Po rozpoznaniu wszystkich protestów wyborczych, Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozstrzyga o ważności wyboru prezydenta RP. Ma na to 30 dni od podania wyników wyborów do publicznej wiadomości, czyli do 1 lipca. Sąd Najwyższy wydaje w tej sprawie uchwałę, która kończy procedury związane z wyborami. Uchwała jest przedstawiana marszałkowi Sejmu, PKW oraz ogłaszana w Dzienniku Ustaw.

Co się stanie, jeśli wybory zostaną unieważnione?

W przypadku stwierdzenia nieważności wyboru prezydenta RP przez Sąd Najwyższy, marszałek Sejmu ma pięć dni na zarządzenie nowych wyborów. Data wyborów musi przypadać na dzień wolny od pracy, w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.

Kiedy zaprzysiężenie prezydenta 2025?

Nawet jeśli wynik wyborów zostanie formalnie uznany, Karol Nawrocki będzie musiał poczekać na formalne objęcie stanowiska prezydenta do czasu zakończenia kadencji Andrzeja Dudy. Kadencja obecnego prezydenta zakończy się 6 sierpnia 2025 roku. Tego samego dnia przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę złoży prezydent elekt i tym samym oficjalnie obejmie swój urząd.